ચોમાસામાં પંજાબી વાનગીઓનો અદ્ભુત સ્વાદ: પનીર ભુર્જી, પરાઠા સરળ રેસિપી (Recipes)
ચોમાસાની ભીની સાંજ હોય કે રવિવારની સવાર, પંજાબી ભોજનની (Punjabi food) વાત જ કંઈક અલગ છે. પંજાબી વાનગીઓ તેમના સમૃદ્ધ સ્વાદ અને ભરપૂર મસાલા માટે જાણીતી છે, જે દરેક કોળિયામાં આનંદ આપે છે. જો તમને એવું લાગતું હોય કે નરમ વાનગીઓ કે તાજુ પનીર ઘરે બનાવવું મુશ્કેલ છે, તો તમે ખોટા છો!
આ બ્લોગમાં, અમે તમને કેટલીક એવી અદ્ભુત વાનગીઓની વિગતવાર રેસિપી (Recipes) આપીશું જે તમે સરળતાથી ઘરે બનાવી શકો છો. અહીં તમને પંજાબી પનીર ભુર્જી (Paneer Bhurji recipe), તેના માટે ઘરે બનાવેલું તાજુ પનીર (Homemade Paneer), અને ગરમા-ગરમ નરમ પરાઠા (Paratha recipe) ની રેસિપી મળશે.
આ બધી વાનગીઓ તમારા રસોઈના અનુભવને વધુ આનંદદાયક બનાવશે અને તમારા પરિવારને ખુશ કરી દેશે. તો ચાલો, રસોઈની તૈયારી શરૂ કરીએ!
ઘરે જ બનાવો નરમ અને તાજુ પનીર 🧀(Homemade Paneer)
પનીર બનાવવું એ એક સરળ પ્રક્રિયા છે, પરંતુ અમુક નાની-નાની બાબતોનું ધ્યાન રાખવાથી તે એકદમ નરમ અને પરફેક્ટ બને છે. અહીં દરેક પગલાને વિગતવાર સમજાવવામાં આવ્યું છે.
સામગ્રી:
- દૂધ: ૧ લિટર (ફુલ ફેટ, ભેંસનું દૂધ શ્રેષ્ઠ રહેશે કારણ કે તેમાં ચરબીનું પ્રમાણ વધારે હોય છે). ફુલ ફેટ દૂધ વાપરવાથી પનીર વધુ બને છે અને તે નરમ પણ રહે છે.
- ખાટો પદાર્થ:
- લીંબુનો રસ: ૨-૩ ચમચી તાજા લીંબુનો રસ.
- અથવા સફેદ વિનેગર (White Vinegar): ૨-૩ ચમચી.
- અથવા દહીં: ૪-૫ ચમચી ખાટું દહીં.
- પાણી: ૨-૩ ચમચી.
બનાવવાની વિગતવાર રીત:
પગલું ૧: દૂધ ઉકાળવું
- એક જાડા તળિયાવાળા વાસણ (જેથી દૂધ તળિયે ચોંટી ન જાય) માં ૧ લિટર દૂધ લો.
- વાસણને મધ્યમ આંચ પર મૂકો. દૂધને વચ્ચે-વચ્ચે હલાવતા રહો જેથી તે તળિયે ચોંટી ન જાય.
- જ્યારે દૂધમાં ઉભરો આવે અને તે ઉકળવા લાગે, ત્યારે ગેસની આંચને એકદમ ધીમી કરી દો. દૂધને વધુ ઉકાળશો નહીં, માત્ર એક ઉભરો આવે તે પૂરતું છે.
પગલું ૨: દૂધ ફાડવું
- એક નાની વાટકીમાં લીંબુનો રસ અથવા વિનેગર અને પાણીને મિક્સ કરી લો. આનાથી લીંબુનો ખાટો સ્વાદ સીધો દૂધમાં ભળતા પહેલા મંદ પડી જશે.
- હવે, આ મિશ્રણને ચમચી-ચમચી કરીને ધીમે ધીમે દૂધમાં ઉમેરતા જાઓ અને દૂધને સતત હલાવતા રહો. એક સાથે બધું મિશ્રણ નાખી દેવાથી પનીર કડક થઈ શકે છે.
- જ્યારે તમે આ મિશ્રણ નાખશો, ત્યારે દૂધ તરત જ ફાટવા લાગશે. દૂધ સંપૂર્ણપણે ફાટી જાય ત્યાં સુધી હલાવતા રહો.
- જ્યારે તમને દૂધના સફેદ ગઠ્ઠા (પનીર) અને એકદમ લીલાશ પડતું પારદર્શક પાણી (whey) અલગ દેખાય, ત્યારે સમજવું કે દૂધ સંપૂર્ણપણે ફાટી ગયું છે. આ પ્રક્રિયામાં લગભગ ૧-૨ મિનિટ લાગશે. જો દૂધ ન ફાટે, તો થોડું વધુ લીંબુ-પાણીનું મિશ્રણ ઉમેરી શકો છો.
પગલું ૩: પનીરને ગાળવું અને ધોવું
- એક મોટી ચાળણી લો અને તેની ઉપર એક સ્વચ્છ મલમલનો કપડો અથવા પાતળો સુતરાઉ કપડો મૂકો.
- હવે, ફાટેલા દૂધને આ કપડા પર ધીમે ધીમે રેડી દો. સફેદ પનીર કપડા પર રહી જશે અને લીલું પાણી નીચે વાસણમાં જમા થશે.
- આ પનીરને ઠંડા પાણીથી એકથી બે વાર ધોઈ લો. આ પગલું ખૂબ જ મહત્વનું છે. આનાથી લીંબુનો બધો ખાટો સ્વાદ નીકળી જશે અને પનીર નરમ રહેશે.
પગલું ૪: પનીરમાંથી પાણી નીચોવી નાખવું
- કપડાની કિનારીઓને ભેગી કરીને એક પોટલી બનાવો. આ પોટલીને હળવા હાથે દબાવીને વધારાનું પાણી નીચોવી લો.
- ધ્યાન રાખો કે બધું પાણી નીચોવી ન લેવું. પનીરમાં થોડી ભેજ રહેવા દેવી જોઈએ, નહીં તો તે સુકું અને કડક બની જશે.
પગલું ૫: પનીરને આકાર આપવો અને સેટ કરવું
- પોટલીને એક સપાટ પ્લેટ પર મૂકો અને તેને ગોળ અથવા ચોરસ આકાર આપો.
- હવે, આ પોટલી પર કોઈ ભારે વસ્તુ મૂકીને દબાવો. આ માટે તમે કુકર, જાડું ચોપિંગ બોર્ડ અથવા કોઈ ભારે વાસણનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
- આવી રીતે પનીરને ૨૦-૩૦ મિનિટ માટે દબાવીને રાખો. આનાથી પનીર સખત થઈ જશે અને તેનો આકાર જળવાઈ રહેશે. જો તમને ભુરજી માટે પનીર જોઈતું હોય, તો તમે તેને થોડી ઓછી મિનિટો માટે દબાવી શકો છો.
અંતિમ પગલું:
- ૩૦ મિનિટ પછી, કપડામાંથી પનીર કાઢી લો. તમારું તાજું અને નરમ પનીર તૈયાર છે.
- તમે આ પનીરનો ઉપયોગ પનીર ભુરજી, શાક, પરાઠા, અથવા ગ્રેવીવાળા શાકમાં કરી શકો છો.
પનીર ભુરજીની વિગતવાર રેસિપી 😋(Paneer Bhurji recipe)
આ રેસિપીમાં આપણે દરેક પગલાને ઊંડાણપૂર્વક સમજીશું જેથી તમે રેસ્ટોરન્ટ જેવી પનીર ભુરજી ઘરે જ બનાવી શકો.
સામગ્રી:
- પનીર: ૨૫૦ ગ્રામ (તાજુ અને હાથેથી ક્રમ્બલ કરેલું અથવા છીણેલું). તાજા પનીરનો ઉપયોગ કરવો શ્રેષ્ઠ છે. જો તે ઉપલબ્ધ ન હોય, તો સ્ટોરમાંથી ખરીદેલ પનીરને ગરમ પાણીમાં ૧૦ મિનિટ માટે પલાળી રાખો અને પછી ઉપયોગ કરો.
- ડુંગળી: ૧ મોટી (એકદમ ઝીણી સમારેલી). ડુંગળીને જેટલી ઝીણી સમારશો, તેટલો ગ્રેવીનો મસાલો વધુ સ્મૂધ બનશે.
- ટામેટા: ૧ મોટું (એકદમ ઝીણું સમારેલું). ટામેટાને પણ ડુંગળીની જેમ જ ઝીણા સમારવા.
- આદુ-લસણની પેસ્ટ: ૧ ચમચી. જો તમને લસણ પસંદ ન હોય, તો માત્ર આદુની પેસ્ટ વાપરી શકો છો.
- લીલા મરચા: ૧-૨ (સ્વાદ મુજબ, ઝીણા સમારેલા).
- તેલ/ઘી: ૨-૩ ચમચી. ઘીનો ઉપયોગ કરવાથી ભુરજીનો સ્વાદ વધુ સારો લાગે છે.
- મસાલા:
- જીરું: ૧/૨ ચમચી.
- હળદર પાવડર: ૧/૨ ચમચી.
- લાલ મરચું પાવડર: ૧ ચમચી (તમારા સ્વાદ મુજબ ઓછું-વધતું કરી શકો છો).
- ધાણા-જીરું પાવડર: ૧ ચમચી.
- ગરમ મસાલો: ૧/૨ ચમચી (અંતમાં ઉમેરવા માટે).
- કસુરી મેથી: ૧/૨ ચમચી (હાથેથી મસળીને નાખવાથી તેની સુગંધ વધુ સારી આવે છે).
- મીઠું: સ્વાદ મુજબ.
- કોથમીર: ૨-૩ ચમચી (ઝીણી સમારેલી, ગાર્નિશિંગ માટે).
બનાવવાની વિગતવાર રીત:
પગલું ૧: પનીર અને શાકભાજીની તૈયારી
- સૌ પ્રથમ, પનીરને હાથેથી બરાબર ક્રમ્બલ કરી લો અથવા તેને છીણી લો. ધ્યાન રાખો કે પનીરને મિક્સરમાં પીસવું નહીં, નહીં તો તે પેસ્ટ જેવું બની જશે.
- ડુંગળી, ટામેટા અને લીલા મરચાને શક્ય તેટલા ઝીણા સમારી લો. આનાથી મસાલો એકદમ સરળતાથી ભળી જશે.
પગલું ૨: વઘારની પ્રક્રિયા
- એક જાડા તળિયાવાળી કડાઈમાં તેલ અથવા ઘી ગરમ કરો.
- તેલ ગરમ થાય એટલે તેમાં જીરું નાખો. જીરું તતડવા લાગે એટલે તેમાં ઝીણી સમારેલી ડુંગળી અને લીલા મરચા ઉમેરો.
- ડુંગળીને મધ્યમ આંચ પર ત્યાં સુધી સાંતળો જ્યાં સુધી તે આછા ગુલાબી રંગની અને નરમ ન થઈ જાય. જો તમે તેને સારી રીતે નહીં સાંતળો તો તેની કાચી સુગંધ ભુરજીમાં આવશે.
પગલું ૩: મસાલો તૈયાર કરવો
- ડુંગળી શેકાઈ જાય એટલે તેમાં આદુ-લસણની પેસ્ટ ઉમેરીને એક મિનિટ માટે સાંતળો. તેની કાચી સુગંધ જતી રહે તે પછી તેમાં ઝીણા સમારેલા ટામેટા ઉમેરો.
- ટામેટા ઝડપથી નરમ થાય અને બળી ન જાય તે માટે તેમાં થોડું મીઠું ઉમેરીને બરાબર મિક્સ કરો અને ઢાંકીને ૨-૩ મિનિટ માટે પકાવો.
- જ્યારે ટામેટા એકદમ નરમ થઈ જાય અને ગ્રેવી જેવું બની જાય, ત્યારે તેમાં હળદર, લાલ મરચું પાવડર અને ધાણા-જીરું પાવડર ઉમેરીને સારી રીતે મિક્સ કરો.
- મસાલા બળી ન જાય તે માટે એક કે બે ચમચી પાણી ઉમેરી શકો છો. મસાલો તેલ છોડે ત્યાં સુધી તેને સતત હલાવતા રહો. આ પ્રક્રિયામાં લગભગ ૨ મિનિટ લાગશે.
પગલું ૪: પનીર અને અંતિમ મસાલા ઉમેરવા
- હવે તૈયાર કરેલું ક્રમ્બલ કરેલું પનીર મસાલામાં નાખો. તેને હળવા હાથે મિક્સ કરો જેથી પનીરના ગઠ્ઠા તૂટી ન જાય.
- પનીરને વધારે ન શેકવું, નહીં તો તે કડક થઈ જશે. તેને માત્ર મસાલા સાથે સારી રીતે ભેળવવું.
- પનીર ઉમેર્યા બાદ તરત જ ગરમ મસાલો અને હાથથી મસળીને કસુરી મેથી નાખો. કસુરી મેથીને હાથમાં લઈને હળવા હાથે મસળવાથી તેની સુગંધ વધુ સારી રીતે બહાર આવે છે.
- બધું બરાબર મિક્સ કરીને એક મિનિટ માટે ધીમા તાપે પકાવો, જેથી બધા સ્વાદ એકબીજામાં ભળી જાય.
પગલું ૫: પીરસવું
- છેલ્લે, ઝીણી સમારેલી કોથમીર નાખીને ગેસ બંધ કરી દો.
- પનીર ભુરજીને ગરમા-ગરમ પરાઠા, રોટલી અથવા અન્ય કોઈપણ વાનગી સાથે પીરસો.
સોફ્ટ અને ગરમા-ગરમ પરાઠા 🤤(Paratha recipe)
પરફેક્ટ પરાઠા બનાવવા માટે લોટ બાંધવાની અને તેને શેકવાની રીત સૌથી મહત્વની છે. અહીં દરેક પગલાને વિગતવાર સમજાવવામાં આવ્યું છે.
સામગ્રી:
- ઘઉંનો લોટ: ૨ કપ (તમે આશરે ૨૫૦ ગ્રામ લોટ લઈ શકો છો). આ લોટને ચાળીને ઉપયોગમાં લેવો, જેથી તેમાં કોઈ કચરો કે ગઠ્ઠા ન રહે.
- મીઠું: સ્વાદ મુજબ (આશરે ૧/૨ ચમચી).
- તેલ/ઘી: ૧-૨ ચમચી (મોણ માટે). ઘીનો ઉપયોગ કરવાથી પરાઠા વધુ સુગંધિત અને નરમ બને છે.
- પાણી: જરૂર મુજબ (આશરે ૩/૪ કપ અથવા ૧૮૦ મિલી). પાણીનો ઉપયોગ હૂંફાળો અથવા સામાન્ય તાપમાનનો કરી શકાય છે.
- શેકવા માટે: તેલ અથવા ઘી.
બનાવવાની વિગતવાર રીત:
પગલું ૧: લોટ બાંધવો (ખૂબ મહત્વનું)
- એક મોટા વાસણમાં ઘઉંનો લોટ અને મીઠું મિક્સ કરો.
- હવે, તેમાં ૧ ચમચી તેલ અથવા ઘી ઉમેરો અને હાથથી લોટમાં બરાબર મિક્સ કરો. આને “મોણ” કહેવામાં આવે છે, જે પરાઠાને નરમ બનાવવામાં મદદ કરે છે.
- હવે, ધીમે ધીમે પાણી ઉમેરવાનું શરૂ કરો. એક સાથે બધું પાણી ન ઉમેરવું. થોડું થોડું પાણી ઉમેરતા જાવ અને હાથથી મિક્સ કરતા રહો.
- લોટ બાંધતા રહો જ્યાં સુધી તે એકદમ નરમ અને ચીકણો ન બને. પરાઠાનો લોટ રોટલીના લોટ કરતાં થોડો વધુ નરમ હોવો જોઈએ.
- લોટ બાંધવામાં ૫-૭ મિનિટ જેટલો સમય લાગી શકે છે. લોટને જેટલો વધુ મસળશો, તેટલો વધુ નરમ બનશે અને પરાઠા સારા બનશે.
- લોટ તૈયાર થઈ જાય એટલે તેના પર થોડું તેલ લગાવીને ફરીથી મસળી લો.
- લોટને એક ભીના કપડાથી ઢાંકીને ૧૫-૨૦ મિનિટ માટે રહેવા દો. આનાથી લોટ સેટ થઈ જશે અને પરાઠા વણવા સરળ બનશે.
પગલું ૨: પરાઠા વણવા
- લોટમાંથી લીંબુના કદના નાના લુઆ (ગોળા) બનાવો.
- એક લુઆને હાથમાં લઈને તેને દબાવીને ગોળ આકાર આપો.
- હવે તેને સૂકા લોટમાં રગદોળીને પાતળી રોટલી જેવો ગોળ વણી લો.
- જો તમને ગોળ પરાઠા બનાવવા હોય તો તે બરાબર છે. જો તમને ત્રિકોણ આકારના પરાઠા બનાવવા હોય તો, વણેલી રોટલી પર થોડું તેલ/ઘી લગાવો, તેને અડધું વાળીને અર્ધચંદ્રાકાર બનાવો. ફરીથી તેના પર તેલ લગાવીને તેને ત્રિકોણ આકારમાં વાળી લો અને ફરી સૂકા લોટમાં રગદોળીને ત્રિકોણ આકારનું પરાઠું વણી લો.
- ધ્યાન રાખો કે પરાઠાને વધુ પાતળા ન વણવા. તે થોડા જાડા હોવા જોઈએ, જેથી તે ફૂલી શકે.
પગલું ૩: પરાઠા શેકવા
- એક તવાને મધ્યમથી ઉચ્ચ આંચ પર ગરમ કરો.
- ગરમ તવા પર વણેલું પરાઠું મૂકો.
- એક બાજુથી પરાઠા પર નાના પરપોટા દેખાય એટલે તેને પલટાવો.
- પલટાવ્યા બાદ બીજી બાજુ થોડું તેલ અથવા ઘી લગાવો.
- હવે ફરીથી પલટાવો અને પહેલી બાજુ પણ તેલ/ઘી લગાવો.
- ચમચાથી હળવા હાથે દબાવીને બંને બાજુથી સોનેરી થાય ત્યાં સુધી શેકી લો. તમે જોશો કે પરાઠું ફૂલવા લાગશે.
- જ્યારે પરાઠું બરાબર શેકાઈ જાય ત્યારે તેને એક પ્લેટમાં કાઢી લો.
આ પદ્ધતિથી બનાવેલા પરાઠા એકદમ નરમ અને સ્વાદિષ્ટ બનશે. તમે તેને પનીર ભુરજી, શાક, અથવા દહીં સાથે પણ પીરસી શકો છો.
આશા છે કે આ રેસિપીઓ તમારા માટે ખૂબ જ મદદરૂપ સાબિત થશે. ચોમાસામાં પનીર ભુર્જી અને પરાઠાનું ભોજન… આ બધું જ ઘરના વાતાવરણને વધુ સુખદ બનાવે છે. ઘરે બનાવેલી વાનગીઓ માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નહીં, પણ સ્વચ્છ અને આરોગ્યપ્રદ પણ હોય છે.
